CARTOON COMIC-Ը, ՄԵՐ ՄԱՆԿՈՒԹԻՒՆԸ ԵՒ ՀԱՅ ՆՇԱՆԱՒՈՐ ԱՆՈՒՆՆԵՐ

Բոլորս մեր մանկութեան cartoon comic (animation) ֆիլմեր կը դիտէինք, որոնք մինչեւ օրս մեծ նշանակութիւն եւ արժէք ունին ինծի համար՝ Tom & Jerry, Bugs Bunny, ThunderCats, He-Man եւ այլն. cartoon comic-ները որոնք դրուագներու (episode) animationներ են, սակայն ինծի կը թուէր որ animation-ը միայն կը գործածուի երկար ֆիլմերու պարագային, ինչպէս Disney-ի Snow White and the Seven Dwarfs-ը (1937), Sleeping Beauty-ն (1959), Cinderella-ն (1950): Այդպէս կը զանազանէի cartoon comic-ը animation-էն:
Disney-ն էր համաշխարհային, աշխարահռչակ animation-ի ռահվիրան: Վերոյիշեալ, առաջին քանի մը ֆիմերու արտադրութենէ երկար դադարէ ետք` հրապարակեց The Little Mermaid (1989)(2), Beauty and the Beast (1991)(2) եւ նշանաւոր The Lion King (1994)(2) եւ Toy Story (1995)(2):

CGI-ի ստեղծումէն ետք, նոր արտադրութեան ընկերութիւններ մէջտեղ եկան եւ animation ֆիլմերը մեծ ժողովրդականութիւն գտան՝ Shrek (2001)(3), Monsters, Inc. (2001)(3), Ice Age (2002)(3), Finding Nemo (2003)(3), Alvin and the Chipmunks (2007)(3) եւ անշուշտ ցանկը երկար է:



Մեծ յաջողութիւններ եղան այս ֆիլմերը, այդ աստիճան` որ վերածուեցան franchise-ի ու թէեւ ոչ տարեկան դրութեամբ, բայց պարբերաբար արտադրուեցան՝ չորս Shrek, հինգ Ice Age, ինը Alvin and the Chipmunks, եւ հինգ Toy Story. իսկ Snow White and the Seven Dwarfs, Sleeping Beauty, Cinderella, The Little Mermaid, եւ Beauty and the Beastի պարագաներուն, արտադրութեան ընկերութիւններ թեքեցան ոչ-animation ֆիլմի (live-action remake) կողմը եւ արտադրեցին նոր ֆիլմեր` հիմք ունենալով վերեւ նշուած animation-ները, ինչպէս Snow White and the Huntsman (2012)(4) Mirror Mirror (2012), Maleficent (2014), Cinderella (2015), The Little Mermaid (2023), Beauty and the Beast (2017): Շշուկներ կան որ նոյնիսկ He-Man-ը կը մտածուի վերածել ֆիլմի:

Անդրադառնալով animation-ի աշխարհին մէջ հայկական ներդրումին՝ ամէնէն բեղուն գործունէութիւն ծաւալողը ամերիկահայ Պաղտասարեան ընտանիքն է, քաջածանօթ «Alvin and the Chipmunks» franchise-ով:

Ռոս Պաղտասարեան (Ross S. Bagdasarian Sr.)(6)՝ դերասան, երգիչ, երգահան, 1958-ին իր ձայներիզ արձանագրող մեքենային վրայ «յատնաբերեց» speed control-ը, եւ իր հեղինակած «Witch Doctor» երգը արձանագրեց իր ձայնով բայց արագացած ոճով. այս փորձառութենէն օգտուելով ստեղծեց Chipmunks՝ երգող երեք սկիւռիկներուն գաղափարը (Alvin, Simon եւ Theodore սկիւռները եւ անոնց տէրը David Seville): Այս ոճով հրապարակեց քանի մը երգ եւ արժանացաւ մրցանակներու եւ 1961-ին, The Alvin Show հեռատեսիլի animated series-ը թողարկուեցաւ, եւ այսպէս ձայները ստացան ձեւ ու կերպարանք:

Ռոս Պաղտասարեանի մահէն ետք, իր որդին՝ կրտսեր Ռոս Պաղտասարեան, նաեւ ծանօթ Արմէն(7) անունով, շարունակեց հօրը սկսած գործը եւ արտադրեց Chipmunks-ի 8 տարբեր ֆիլմեր (1987-2015) եւ հեռատեսիլի համար դրուագներով (episode) animation-ներ (1981-2023)` իր ձայնը յանձնելով կերպարներուն:
Ալպեր «Ալ» Յակոբեան, իբր animator, ծանօթ է Disney-ի Sleeping Beauty (1959) եւ One Hundred and One Dalmatians-ի (1961) մէջ, ինչպէս նաեւ The Secret of NIMH-ի մէջ (1982) տարած իր բծախնդիր գործով:
Թոմ Կուլեան, նաեւ իբր animator, աշխատած է The Simpsons եւ Family Guy հանրածանօթ շարքին (series) մէջ, եւ 1999-ին The Iron Giant animation ֆիլմին մէջ:

Դաւիթ Ս. Թումանեան եւ Սուրէն Սերոն հիմնադիրներէն են գանատական ToonBox Entertainment-ի, որ 2014-ին արտադրած է The Nut Job-ը: Այս animation-ի յաջողութենէն խանդավառուած, հրատարակած են երկրորդ մաս մը The Nut Job 2: Nutty by Nature (2017):

1 մարտ 2024-ը եղաւ յատկանշական, երբ Disney+ կայանը իր Mickey Mouse Funhouse մանկական յայտագիրէն սփռեց դրուագ (episode) մը, որուն երկրորդ մասը յատկացուած էր Վարդավառի հայկական տօնին, The Trail Less Traveled/Vardavar!(9) խորագիրով: Նպատակը տարբեր մշակոյթներ ծանօթացնելն էր երեխաներուն:
Դրուագին հեղինակն է Kathleen Sarnelli Kapukchyan, ծագումով լատին, ամուսնացած Կլէնտէյլ, Գալիֆորնիայէն ամերիկահայու մը հետ: Գաղափարը յղացած է Վարդավառի տօնակատարութեան մը ականատես ըլլալէ ետք, եւ գիտակցելով որ իր զաւակը կը հետեւի Disney+ կայանի Mickey Mouse Funhouse մանկական յայտագրին, ուզած է հայկական այս աւանդութիւնը փոխանցել անոր եւ ինչու չէ նաեւ բաժնել ամբողջ աշխարհին հետ:

Դրուագին մէջ, Disney-ի ծանօթ կերպարներուն կողքին կայ Աստղիկը՝(10) սիրոյ եւ ջուրի աստուածը, որ կերպարներուն կը ծանօթացնէ Վարդավառ տօնին ու յատուկ տարազին:
The Trail Less Traveled/Vardavar!-ը հայութեան մասին Disney-ի առաջին ներկայացումն է:
Նուաճում է:
Փաթիլ Գուլաճեան
darperag21