120-ամեակ Արմենուհի Գեւոնեանի… եւ իր մէկ գրութիւնը

120-ամեակ Արմենուհի Գեւոնեանի… եւ իր մէկ գրութիւնը Այս տարի լրացաւ 120-ամեակը հայ երգչուհի, կրթական, մշակութային գործիչ, Մշոյ աշխարհի դուստր եւ «Տարօնի սոխակ» Արմենուհի Գեւոնեանի (ծնեալ՝ Տէր-Կարապետեան): Արգասաւոր կեանք ապրած հայուհին կեանքէն հեռացած է 100 տարեկանին, ուստի 2022 թուականը նաեւ անոր մահուան 20-րդ տարին է: Յայտնի է, որ ան դուստրն է գրող, ազգային գործիչ, լրագրող, Օսմանեան…

Յաղագս Պիպեռեան Զաւէնի

Յաղագս Պիպեռեան Զաւէնի Զաւէն Պիպեռեանի, ինչպէս փաստօրէն գրական եւ կենսագրական նմանատիպ ուղեծիր ապրած շատ ուրիշ արժանաւոր գրագէտներու պարագային, ընդունուած կարգ է առաջնահերթաբար նշել անտեսումի, ճանաչման զլացումի երեւոյթը – բնորոշ գիծ՝ մեր ազգա-մշակութային իրականութեան: Եւ, հաւանօրէն, այդպիսի ընդգծում արդարացի է մասամբ: Բայց ես պիտի նախընտրեմ տուրք չտալ այդպիսի կանոնակարգի…: Ինչպէս կը հաւատամ, եւ պիտի փորձեմ հաստատել…

Գրագիտուհի Անայիսի «Յուշերս» Գիրքը

Գրագիտուհի Անայիսի «Յուշերս» Գիրքը Պոլսահայ գրագիտուհի Անայիս, բուն անունով` Եփրիմէ Չօպանեան Աւետիսեան, իր յուշերուն մասին համեստօրէն կ’ըսէ. “Բայց ի՞նչ է տերեւ մը անտառին բոլոր տերեւներուն մէջ”: Ան իր կեանքի պատմութիւնը գրած է “Յուշերս” խորագրեալ գիրքին մէջ, որ հրատարակուած է Փարիզ, 1949-ին, 350 էջ: Անայիս ծնած է Պոլսոյ Պեշիկթաշ արուարձանը 1872-ին: Ան զաւակն է Յակոբ Չօպանեանի:…

«Անի» Անունով Ամսագիր Մը Կար…

«Անի» Անունով Ամսագիր Մը Կար… Անցեալները 1954 թուականը կրող «Անի» ամսագրի հին ու գունաթափ թիւ մը ինկաւ ձեռքս: Հաճոյքով թղթատեցի զայն, ընթերցումներ կատարեցի հոսկէ-հոնկէ, մասնաւորաբար հետաքրքրուելով, թէ որո՛նք աշխատակցեր էին գրական որակաւոր այս պարբերականին: «Անի»-ն լոյս տեսած է լիբանանահայ գրագէտ-բանաստեղծ Վահէ-Վահեանի (1908-1998) խմբագրութեամբ, Պէյրութ, 1946-1955: Ժամանակաշրջան մըն էր ասիկա, երբ սփիւռքեան իւրաքանչիւր գաղութ ունէր իր գրական պարբերաթերթը,…

Ռ. Զարդարեանի Գործածած Ծածկանունները

Ռ. Զարդարեանի Գործածած Ծածկանունները Համիտեան ռեժիմին խստութիւնը պատճառ դարձած է, որ Ռ. Զարդարեան դիմէ զանազան ծածկանուններու։ Զանոնք սովորաբար գործածած է Օսմանեան Կայսրութեան սահմաններէն դուրս լոյս տեսած հայ մամուլին մէջ։ Անոնք ընդգրկած են ե՛ւ գեղարուեստական, ե՛ւ հրապարակագրական նիւթեր։ Այդ ծածկանուններուն ամբողջութիւնը ցարդ մնացած է անյայտ։ Նոյնիսկ կարգ մը ծանօթ ծածկանուններու գործածութեան տարեթիւերն ալ սխալ տրուած են։…

«Գայիանէ» Պալէն՝ 80 Տարեկան

«Գայիանէ» Պալէն՝ 80 Տարեկան Ութսուն տարի առաջ այս օրերուն, երբ տակաւին կ՚ընթանար Բ. Համաշխարհային պատերազմը, բեմադրուեցաւ հայկական առաջին ազգային պալէն: Մեծանուն հայ երաժշտահան Արամ Խաչատուրեան վերամշակեց 1939 թուականին իր բեմադրած «Երջանկութիւն» պալէն եւ զայն իբրեւ հայկական ազգային առաջին պալէ, 1942 թուականին «Գայիանէ» խորագրով բեմադրուեցաւ ռուսական Պերմ քաղաքին մէջ՝ Լենինկրատի օփերայի եւ թատրոնի ուժերով: Թատրոնը Պերմ…

Նոր Գիրքերու Հետ. Ոսկեփոշիի Հատիկներ (Վ. Թեքեանի «Կին` Ատեան, Մատեան»-ը)

Նոր Գիրքերու Հետ. Ոսկեփոշիի Հատիկներ (Վ. Թեքեանի «Կին` Ատեան, Մատեան»-ը)   Տարեսկիզբին Երեւանի «Զանգակ» հրատարակչատունէն լոյս տեսաւ սփիւռքահայ արուեստագէտ գրող Վեհանուշ Թեքեանի «Կին` ատեան, մատեան» խորագրեալ հատորը: Խմբագիր` Յարութիւն Պէրպէրեան, նմանապէս` սփիւռքահայ արուեստագէտ գրող: 14-րդ անգամն է, որ Վ. Թեքեան ընթերցողին կը ներկայանայ հատորով մը, որուն մէջ մէկտեղուած են անցեալին լոյս տեսած եւ անտիպ էջեր`…

Հայերէն Գաւառի Գրականութիւնը, Համշէնի Մշակոյթը Եւ Վերյիշումներ

Հայերէն Գաւառի Գրականութիւնը, Համշէնի Մշակոյթը Եւ Վերյիշումներ Համշէնահայերէնը իմ մայրենին է։ Խօսիլ սկսայ երկու լեզուներով։ Համշէնահայերէնի եւ թրքերէնի կը տիրապետէի նախքան դպրոցական տարիներս։ Խոստովանիմ, թէ ծնողներս շատ ալ ցանկութիւն չունէին համշէնահայերէն իմանալուս հանդէպ։ Ըստ երեւոյթի կը մտահոգուէին թէ համշէնահայերէն խօսելով կը դժուարանամ թրքերէնի լաւ տիրապետելուն։ Ես աւելի վերջ նկատեցի, թէ այդ դժկամութեան ետին ուրիշ ազդակներ…

Երբ Անգլիական «Բապ»ը Կը Վերածուի Հայկական Առաջնորդարանի

Երբ Անգլիական «Բապ»ը Կը Վերածուի Հայկական Առաջնորդարանի Իւրաքանչիւր երկիր ունի իր մշակութային իւրայատկութիւնը եւ կենցաղը: Կենցաղն ու ապրելակերպ կը հանդիսանան երկրի մը բնութագիրը, պիտակը: Իւրաքանչիւր երկիր, ուր այցելեմ, կը տեսնեմ այս իւրայատկութիւնները եւ անոնց միջոցով՝ մարդոց ապրելակերպը: Ճիշդ-սխալի եւ կամ լաւ-վատի հարց չկայ: Պարզապէս կան աշխարհի մշակութային եւ կենցաղային տարբեր սովորութիւններ եւ արժէքներ, որոնք կը…

Տէրսիմահայերու Ինքնութեան Պայքարը

Տէրսիմահայերու ինքնութեան պայքարը Ընկերաքաղաքական կամ գաղափարախօսական ամէն տեսակի հոսանքի համար անհրաժեշտութիւն մը եղած է պարբերական մամուլը։ Օրաթերթ, շաբաթաթերթ կամ ամսաթերթ, հերթականութեամբ հրատարակուած այդ լրագիրներն կամ հանդէսները, տուեալ հրատարակիչներու միտքն ու խօսքը ծաւալելու միջոցներ կը նկատուին։ 1970ական տարիներուն, այսինքն պատմութեան առումով մօտ անցեալին, իսկ անհատական հաշուարկով կէս դար առաջ, Թուրքիոյ քաղաքական դաշտը երբ փխրուն էր գաղափարական…