Բառերու Գանձարանին Մէջ (5) – «Ձա» Ու «Ցօ», Ձագ, Ձագար Եւ Ձագեցի Կաթողիկոս Մեր դպրոցներուն մէջ, մինչեւ բարձրագոյն կարգերը, աշակերտները յաճախ դժուարութիւն ունին զատորոշելու այբուբենի «ձ»-ն եւ «ց»-ն։ Առաջինը «ձա» կը կոչուի, իսկ երկրորդը՝ «ցօ»։ Մեր տղաքը այս անուանումներն իսկ երբեմն կ’անգիտանան. իրենց համար կայ «օձի ձ»-ը եւ կայ «հացի ց»-ը …։ Այսքա՛ն։ Իսկ թէ գրաւոր խօսքի մէջ ե՞րբ «ձա»-ն պիտի գործածենք ու ե՞րբ՝ «ցօ»-ն, ատիկա…
Բառերու Գանձարանին Մէջ (3) – «Դա» Ու «Թօ», Դեւ Ու Թեւ, Դեր Ու Թերի Ի՞նչ կը կարծէք.- մեր լեզուին մէջ «դա»ո՞վ սկսող բառերը աւելի շատ են, թէ՞ «թօ»ով սկսողները։ Այսպիսի հարցում մը ես ինծի ալ չէի հարցուցած մինչեւ այսօր։ Սակայն հիմա սկսած եմ հետաքրքրուիլ նմանօրինակ մանրամասնութիւններով։ Մալխասեան բառարանը «դ»ով սկսող բառերը ժողված է 67 էջի մէջ, իսկ «թ»ին ալ…
Բառերու Գանձարանին Մէջ – (2) – «Գիմ» Եւ «Քէ», Գաւառ Ու Քաղաք, Քարոզ Ու Գեհեն (Բ. մաս) Թոյլ տուէք, որ «գաւառ»էն ոստում մը կատարեմ դէպի «քաղաք»։ Այնքան գործածական այս բառը կը սկսի ու կ’աւարտի «ք»-ով։ ՔաղաՔ։ Ամէնքս ալ ծնած ու հասակ առած ենք քաղաքներու մէջ։ Քաղաքացի՛ ենք։ Քաղաքները մեզի հետ նոյնացած են, կամ՝ մե՛նք նոյնացած ենք քաղաքներուն հետ…։…
Բառերու Գանձարանին Մէջ (2) – «Գիմ» Եւ «Քէ», Գաւառ Ու Քաղաք, Քարոզ Ու Գեհեն «Գիմ» տառին նկատմամբ մասնաւոր տկարութիւն մը ունիմ։ Շեշտուած համակրանք մը կամ անբացատրելի գորով մը։ Պարզապէս, որովհետեւ հայերէն այբուբենի այս երրորդ տառով կը սկսին գիր, գիրք, գրադարան եւ գրականութիւն բառերը, որոնք ահաւասիկ՝ աւելի քան երեսունհինգ տարիէ իվեր, առօրեայ մտասեւեռում, ընկեր եւ ուղենիշ եղան ինծի։ Միւս…
Բառերու Գանձարանին Մէջ – 1 «Բեն» Ու «Փիւր», Արբենալ, Տարփանք, Հարբուխ Եւ Տրոփիւն Վերամուտ է դարձեալ։ Կը հնչեն զանգերը ու դպրոցները կը վերաբանան իրենց դռները։ Ամէն տարիքի աշակերտներ, գունաւոր պայուսակներ իրենց շալակին, երամ-երամ կը բռնեն դպրոցի ճամբան…։ Հայկական վարժարաններէ ներս, մեզի համար, ամէնէն էական դասապահերը հայերէնի պահերն են, ուր իրարու կը հանդիպին հայ աշակերտն ու…
Բառերու Գանձարանին Մէջ. Ձախ Ու Ցախ, Ձախլիկներ Եւ Ձախակողմեաններ Մանկապարտէզի երեխաներն անգամ գիտեն, որ «ձախ»-ը կողմի մը իմաստը ունի եւ անոր հականիշն ալ «աջ»-ն է: Ձախ ձեռք, ձախ ականջ, ձախ կողմի մայթ, ձախ դառնալ, ձախէն քալել եւ այլն: Իբրեւ իրեն հոմանիշ` ունինք «ահեակ» բառը, որ շատ քիչ կը գործածուի: Ատոր կը հանդիպինք երբեմն եկեղեցական լուրերու…
Տիգրան Գաբոյեանի թարգմանութեամբ. Էտուարտ Միլիտոնեանի հատորը՝ արաբերէնով Դամասկոսի մէջ արաբերէնով լոյս տեսած է Հայաստանի գրողներու միութեան նախագահ Էտուարտ Միլիտոնեանի բանաստեղծական ժողովածուն՝ Տիգրան Գաբոյեանի թարգմանութեամբ: «Շարքու ալ-քալիմաթ» («Բառերու Արեւելքը») խորագիրը կորող այս ժողովածուն լոյս ընծայած է «Տար Ալ Հիլալ»ի հրատարակչութիւնը: Ժողովածուն հրատարակուած է ՀՀ Կրթութեան, Գիտութեան, Մշակոյթի եւ Մարմնամարզութեան նախարարութեան աջակցութեամբ, «Հայ գրականութիւնը թարգմանութիւններում» հիմնադրամի ծրագիրով…
Կեանքի գործ. Նոր գիրք Զմիւռնիոյ եւ Եգէականի առափնեակի հայ գաղթօճախներուն մասին Երեւանի մէջ նոր գիրք մը լոյս տեսած է՝ «Զմիւռնիոյ եւ Եգէականի առափնեակի հայկական այլ գաղթօճախները (16-19-րդ դարու կէս)» խորագրով: Հեղինակը անուանի հայագէտ, պատմաբան, Գիտութիւններու Ազգային ակադեմիոյ թղթակից անդամ Ալպերթ Խառատեանն է: «Ես իմ ամբողջ կեանքս նուիրած եմ այս նիւթին», ըսաւ սիրելի հայագէտը՝ մակագրելով գիրքը:…
«Տիգրանակերտի Պատմիչը»՝ Մկրտիչ Մարկոսեան Իր Մահկանացուն Կնքեց Անցնող շաբաթավերջին, 84 տարեկանկին մահացաւ հայ գիւղագրութեան վերջին ներկայացուցիչներէն մէկը հանդիսացող տիգրանակերտցի նշանաւոր գրող Մկրտիչ Մարկոսեան, կը հաղորդէ «Արաս» հրատարակչութիւնը՝ նշելով, որ Մարկոսեան «Արաս»ի հիմնադիրը եղած է, «որ Յակոբ Մնձուրիէն ստացած ժառանգութիւնը արժեւորեց մեծապէս»: Մկրտիչ Մարկոսեան ծնած է 1938ին, Տիգրանակերտի այսպէս կոչուած «Կեաւուրի թաղ»ին մէջ, որ ապագային դարձաւ…
Թորոս Ազատեանի արխիւէն բացառիկ նմոյշ մը 1950-ականներու վերջերը Հայաստանի «Եղիշէ Չարենց» գրականութեան եւ արուեստի թանգարանը Մաշտոցեան Մատենադարանին յանձնած է արեւմտահայ բանասէր, բանաստեղծ, խմբագիր եւ հասարակական գործիչ Թորոս Ազատեանի արխիւին մէջ գտնուող ձեռագրերը, որոնք փրկուած եզակի նմոյշներ են՝ դեգերումներու ուղի անցած եւ այսօր մայր հայրենիքի ձեռագրագիտական գլխաւոր կառոյցին մէջ ապահովապէս հանգրուանած: Այս տեղեկութիւնը մեզի փոխանցեցին Երեւանի…