Ինչո՞ւ սխալ կը գրենք…

Ինչո՞ւ սխալ կը գրենք… Եկէք նայինք, թէ ի՛նչ են մեր գաղութին մէջ ամէնէն լայն տարածում ունեցող գրաւոր խօսքի տեսակները, թէ ի՛նչ կը կարդանք մենք գրեթէ ամէն օր, կը կարդանք ամէնէն աւելի ու երբեմն միայն այդ բնոյթի բաներ կարդալու առիթ կ’ունենանք… Մեր ակումբներու, դպրոցներու եւ եկեղեցիներու, մեր հանրային ամէն տեսակ հաստատութիւններու պատերէն կախուած յայտարարութիւնները, կոչերը, ազդերը,…

Արեւմտահայերէնի Սխալ Ընտրութիւնները. Մարօ՞, Մարո՞յ, թէ՞ մարո

Արեւմտահայերէնի սխալ ընտրութիւնները Արեւմտահայերէնի սխալ ընտրութիւնները           Մարօ՞, Մարո՞յ, թէ՞ մարո 1. Սկսելու համար ըսենք, որ հայերէնը  օ տառով վերջացող բառ չունի. այս իրողութիւնը կը հաստատուի թերթատելով «Նոր հայկազեան»-ն ու  «Արմատական»-ը, որոնցմէ դուրս չիք հայերէն որեւէ բառ, գոնէ՝ արմատ: Եւ չի կրնար ունենալ, քանի որ օ տառը ծնունդն պատմական աւ-ի մը, որ իրմէ ետք  ունեցած է բաղաձայն մը,  առանց…

Աճիլ ու բազմանալ

Աճիլ ու բազմանալ *** «Հայաստանում վարակման դէպքերը աճել են» (Հ1): —Ի՞նչ կը մտածէք աճիլ բայի այս կիրարկութեան մասին… *   *   * Ինծի կը թուի, թէ դէպքերու համար բնորոշ չէ այս  կիրարկութիւնը. դէպքերը՝ կը բազմանան, չե՛ն աճիր: Մալխասեանի մեծաթիւ մեկնութեանց առաջին չորսը աճիլ բայը կը սահմանեն՝ –Աւելի մեծ ծաւալ ստանալ –Առաջ գալ, զարգանալ (բոյսի եւ անասունի համար) –Աւելանալ, մեծանալ (օրինակ՝ լուսինի չափը) –Ծանրութիւնը աւելանալ Ինչպէս…

Տիկին. Շատ հնուց գոյութիւն ունեցած բառ

Տիկին Շատ հնուց գոյութիւն ունեցած բառ է, որ  իբրեւ պատուանուն   տրուած է իշխանական կամ ընդհանարապէս ազնուական կիներու: Ինչ կը վերաբերի անոր կազմութեան, ապա Աճառեան տուած է բազմաթիւ մեկնաբանութիւններ, որոնց բոլորին անդրադարձը կրնայ ծանծաղեցնել այս յօդուածը, ուստի  թելադրելի է, որ հետաքրքրուողը դիմէ «Արմատական»-ի օգնութեան: Ամէնէն աւելի շեշտուած  իմաստն  է «մեծ+կին» հասկացութիւնը, ի հակադրութիւն հասարակ, ռամիկ…

Կրկնաբանութիւն, «յաւելաբանութիւն» կամ «յաւելադրութիւն»՝ ոճական արատներ (2)

Կրկնաբանութիւն, «յաւելաբանութիւն» կամ «յաւելադրութիւն»՝ ոճական արատներ (2) Շատ տարածուած են այն տառացի կրկնաբանութիւնները, որոնք կը գործուին ոճական մտահոգութեան ամբողջական բացակայութեան, այսինքն՝ հոն, ուր գրողը կրկնաբանութեան  յառաջացուցած տաղտուկին գիտակցութիւնը բացարձակապէս չունի, եւ զարմանալի է, որ եթէ այս կացութիւնը կը պարզեն ընդհանրապէս համբակ գրողները,  անոր կը մատնուին շատ աւելի փորձառու եւ գրողական  շատ լայն անցեալ ունեցող գրագէտներ …

Կրկնաբանութիւն, «յաւելաբանութիւն» կամ «յաւելադրութիւն»՝ ոճական արատներ

Կրկնաբանութիւն, «յաւելաբանութիւն» կամ «յաւելադրութիւն»՝ ոճական արատներ Կրկնաբանութիւն (1) Կոչուած է նաեւ «յաւելաբանութիւն»  կամ «յաւելադրութիւն»: Կրկնաբանութիւնը   ոճական մեծագոյն արատներէն մէկն է, եթէ ոչ անպայման  գլխաւորը, որ շատ անհաճոյ տպաւորութիւն կը ձգէ զայն ընկալողին վրայ եւ իսկոյն կ’արժեզրկէ մեր խօսքը՝ բանաւոր թէ գրաւոր,  յատկապէս գրաւոր, քանի  ան շատ աւելի ակնբախ ու դիւրին  յայտնաբերելի է գրաւոր խօսքի մէջ, մինչ…

«Գիտակ» արեւմտահայերէն մանկապատանեկան ծրագիր

«Գիտակ» արեւմտահայերէն մանկապատանեկան ծրագիր «Համազգային» Միացեալ Նահանգներու Արեւելեան շրջանային վարչութիւնը ձեռնարկած է «Գիտակ» ծրագիրին։ «Գիտակ»-ին  նպատակն է դպրոցական կեանքի ընթացքին եւ մեր բնաշխարհին մէջ գոյութիւն ունեցող բներեւոյթները ներկայացնել հակիրճ արեւմտահայերէնով։ Իւրաքանչիւր տարիքային խմբաւորումի համար 20 տեսերիզներով, կը հանդիպինք պատմական հերոսներու, մարզաշխարհի, բնութեան մէջ հանդիպած անակնկալներու, ցամաքամասերու, ովկիանոսներու, անասուններու եւայլն։ Երեխաներուն արդէն ծանօթ յղացքները արեւմտահայերէնով ներկայացնելով, կը…

Տասներկու խորհուրդ հայերէն գրողին

Տասներկու խորհուրդ հայերէն գրողին Ոճաբանական Տասներկու խորհուրդ արդի հայ գրողին. Տօնական այս օրերուն Մի՛ ըսէք ու գրէք՝ –Սուրբ Ծնունդ,  Սուրբ Ծննդեան: Այլ ըսէք ու գրեցէ՛ք՝ –Ծնունդ  կամ Սուրբ ծնունդ, Սուրբծննդեան: Ճիշդ ինչպէս՝ Սեւ ծով, Սեւծովեան: Մի՛ ըսէք ու գրէք՝ –Նոր Տարի, Այլ ըսէք ու գրեցէ՛ք՝ –Նոր տարի:   Նաեւ՝ Ամանոր, Ամանորեայ…   Ձեր յօդուածը երկու…

Հայ լեզուի խնդիրը (Ըստ Դանիէլ Վարուժանի)

ՀԱՅ ԼԵԶՈՒԻ ԽՆԴԻՐԸ (ԸՍՏ ԴԱՆԻԷԼ ՎԱՐՈՒԺԱՆԻ) 1910-նական թուականներէն սկսեալ երիտասարդ բանաստեղծ Դանիէլ Վարուժան արդէն սկսած էր մեծ ճանաչում ստանալ: Այդ տարիներուն ան կը դառնայ Պոլսոյ գրական շրջանակներու ազդեցիկ դէմքերէն մէկը, գրական հաւաքոյթներու ոգին, ինչպէս նաեւ՝ 1911 թուականին կը տեղափոխուի Եւդոկիոյ (Թոքատ) ազգային ճեմարան, իսկ 1912 թուականին կը հրաւիրուի Պոլսոյ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ վարժարանը՝ տեսուիչի պաշտօնով:…

Արհեստական բանականութիւնը եւ արեւմտահայերէնը

Արհեստական բանականութիւնը եւ արեւմտահայերէնը Այս յօ­դո­­ւա­ծը օրըս­­տօ­­­րէ զար­­գա­­­ցող ար­­հեստա­­կան բա­­նակա­­նու­­թեան եւ արեւմտա­­հայե­­րէնի ու­­սուցման նիւ­­թե­­­րու հա­­մար նա­­խաբանի մը բնոյ­­թը ու­­նի։ Թեխ­­նո­­­լոկիական զար­­գա­­­ցումնե­­րու հե­­տեւանքն է ար­­հեստա­­կան բա­­նակա­­նու­­թիւնը եւ անոր «chatGPT» տար­­բե­­­րակի եւ արեւմտա­­հայե­­րէնի ու­­սուցման ան­­հա­­­տական կամ հա­­սարա­­կական պայ­­մաննե­­րը հե­­տազօ­­տող նա­­խաբան մը պար­­զա­­­պէս։ Զգլխե­­ցու­­ցիչ զար­­գա­­­ցումներ Ար­­հեստա­­կան բա­­նակա­­նու­­թիւնը հետզհե­­տէ աւե­­լի յա­­ճախ կը յայտնուի մեր առօ­­րեային մէջ։ Ներ­­կա­­­յիս այս դրու­­թեան…