Մարսիլիոյ Աբովեան վարժարան

Մարսիլիոյ Աբովեան վարժարան Հայերը Ֆրանսայի մէջ սկսած են ապրիլ դեռեւս վաղ միջնադարիէն։ Հիմնականին մէջ հաստատուած են Փարիզ, Մարսիլիա, Վերսալիա, Լիոն, Նիս, Փուաթիէ, Լա Ռոշէլ, Պորտօ, Սան Շամոն, Վիեն, Վալանս քաղաքներուն մէջ։ Ֆրանսահայ համայնքի ձեւաւորումէն ի վեր ստեղծուած են բազմաթիւ դպրոց-վարժարաններ, հասարակական, բարեգործական եւ մշակութային կազմակերպութիւններ, որոնք վերածուած են հայապահպանութեան իւրայատուկ կեդրոններու։ Ատոնցմէ մէկն ալ Մարսիլիոյ Աբովեան վարժարանն է։ Խաչատուր Աբովեան ընկերակցութիւնը, որ նաեւ յայտնի է…

Փարիզ – Ինալքօ Հերվէ Ժորժըլէնի՝ պոլսահայ գրականութեան նուիրուած զոյգ դասախօսութիւնները

Փարիզ – Ինալքօ Հերվէ Ժորժըլէնի՝ պոլսահայ գրականութեան նուիրուած զոյգ դասախօսութիւնները Յու­նո­­­ւար 29-ին եւ 31-ին, Հեր­վէ Ժոր­ժը­լէն հրա­ւի­­րո­ւած էր Ինալքօ (Ֆրան­սա­յի Արե­ւե­­լեան լե­զու­նե­րու եւ քա­ղա­­քակրթու­թիւննե­րու պե­տա­­կան կա­ճառ), Թրքա­կան բա­ժան­մունքի գրա­կա­­նու­թեան դա­սա­­խօս Թի­մուր Մու­հիթթի­­նի հրա­ւէ­­րով, պոլ­սա­հայ գրա­կա­­նութեան մա­սին եր­­կու դա­սա­­խօ­սու­թիւն տա­լու։ Հեր­վէ Ժոր­ժը­լէն, Աթէն­քի հա­մալ­սա­րա­­նի ժա­մա­­նա­կա­­կից թրքագի­­տու­թեան եւ ասիական հե­տա­­զօ­տու­թիւննե­րու ամ­պիոնի ժամա­­նակա­­կից պատ­մու­թեան դա­սա­­խօս է, մաս­նա­գէտ՝ Օս­մա­նեան…

Ճանչնանք մեր բառերը (11) – մրջիմ­­­­նոց-մրջիւ­­­­նոց

Ճանչնանք մեր բառերը (11) – մրջիմ­­­­նոց-մրջիւ­­­­նոց Հետաքրքիր ընթերցող մը,– մեկնելով իմ նախորդ յօդուածէս, ուր ըսած էի,  որ հնդեւրոպական nomn սկզբնաձեւը հայերէն դաrձած է անուն,– հարց կու տայ, թէ ինչպէ՛ս կարելի է նման մեծ փոխակերպում մը եւ անցնիլ մէկէն միւսին:         Սկսելու համար ըսեմ, որ  անուն-ը գումարն է երկու փոփոխութեանց. ա) Առաջինն է բառիս սկիզբը աւելցած  ա…

Թենի Արլէնի Հետ Պահ Մը՝ Գլուխ Գլխի

Թենի Արլէնի Հետ Պահ Մը՝ Գլուխ Գլխի «Երբ խօսեցաւ, բառերով չխօսեցաւ, Իր բառերը աստղերու պէս ձեռքերուս մէջ ինկան» Թենի Արլէն Թենի Արլէն Ձեռքիս է ամերիկածին բանաստեղծուհի, վաղամեռիկ Թենի Արլէնի բանաստեղծութիւններու «Կիրքով Ըսելու՝ Ինչո՞ւ Հոս Եմ» գրքոյկը, Երեւան, ԱՐԻ գրականութեան հիմնադրամի հովնաւորութեամբ լոյս տեսած։ Ծնած ու հասակ առած է կեդրոնական Քալիֆորնիոյ հայկական համայնքներէ հեռու շրջանի մը…

Թորոնթոյի Սուրբ Երրորդութիւն hայաստանեայց առաքելական եկեղեցին 95 տարեկանը բոլորեց

Թորոնթոյի Սուրբ Երրորդութիւն hայաստանեայց առաքելական եկեղեցին 95 տարեկանը բոլորեց Թորոնթոյի Սուրբ Երրորդութիւն հայաստանեայց առաքելական եկեղեցին 95 տարեկան է։ Եկեղեցին ունի շատ հետաքրքրական պատմական։ Արդեօք ի՞նչ հանգրուաններէ անցած է անիկա՝ միչեւ այսօրուան նորակառոյց եկեղեցին դառնալը։ Թորոնթոհայ համայնքը մօտաւորապէս մէկ դար առաջ ձեւաւորուած է Ս. Երրորդութիւն եկեղեցւոյ պատմական հիմնադրութեան շուրջ՝ նկատի ունենալով, որ ցեղասպանութենէն փրկուած փոքր թիւով…

Ճանչնանք մեր բառերը (10) – Աշկարայ, ռենկ, նիշան, հիւնար, պեթար բառերը թրքերէն չեն, այլ՝ ……

Աշկարայ, ռենկ, նիշան, հիւնար, պեթար բառերը թրքերէն չեն, այլ՝ …… 1.Աշկարայ Այս բառը տասնամեակներ առաջ,  երբ թրքախօսութիւնը  շեշտուած էր Պուրճ-Համմուտի մէջ, ունէր  շատ ընթացիկ ու  սովորական կիրարկութիւն մը, յատակապէս թրքախօս շրջանակներու թէ պարագայաբար թրքերէն խօսողներու  միջեւ: Կը նշանակէ յայտնապէս, ակներեւաբար, բացէ ի բաց, ակնյայտ, եւ ամէն ոք  համոզուած էր, որ ան թրքերէն է[1]: Շատ տարիներ ետք զարմանքս…

Հայոց Ցեղասպանութեան Ընթացքին Գողցուած Արուեստի Գործերուն Եւ Վնասուց Հատուցման Նուիրուած Գիտաժողով UCLA-ի Մէջ

Հայոց Ցեղասպանութեան Ընթացքին Գողցուած Արուեստի Գործերուն Եւ Վնասուց Հատուցման Նուիրուած Գիտաժողով UCLA-ի Մէջ Քալիֆորնիոյ համալսարանի Լոս Անճելըսի մասնաճիւղին (UCLA) մէջ գործող «Խոստումը» Հայկական հիմնարկը կը տեղեկացնէ, թէ հիմնարկին Հայոց Ցեղասպանութեան ուսումնասիրութեան ծրագիրին կազմակերպութեամբ, 10 Փետրուարին տեղի պիտի ունենայ Հայոց Ցեղասպանութեան ընթացքին գողցուած արուեստի գործերուն եւ վնասուց հատուցման նուիրուած գիտաժողով մը։ Գիտաժողովին մղիչ ուժն է փրոֆ.…

Լեւոն Շառոյեանի նոր հատորը՝ «Հերկ Եւ Բերք» (Գրադատական Եւ Վերլուծական Էջեր)

ՀԱԼԷՊԻ ՄԷՋ ԼՈՅՍ ՏԵՍԱՒ ԼԵՒՈՆ ՇԱՌՈՅԵԱՆԷՆ ՆՈՐ ԳԻՐՔ ՄԸ ԵՒՍ՝ “ՀԵՐԿ ԵՒ ԲԵՐՔ” Հալէպի մեր ժրաջան ու բանիբուն աշխատակիցը՝ պր. Լեւոն Շառոյեան, որ երկրին դժուարին պայմաններուն մէջ թէ՛ անվհատ կը շարունակէ հայերէնաւանդ ուսուցիչի իր նուիրական պաշտօնը եւ թէ՛ ալ բացառիկ կարգապահութեամբ իր բաղձալի աշխատակցութիւնը կը բերէ սփիւռքահայ մամուլին, Կաղանդի անմիջական վաղորդայնին հաճելի անակնկալով մը հրճուեցուց…

Կո՛չ արեւմտահայերէնի պատասխանատու գործածութեան

Կո՛չ արեւմտահայերէնի պատասխանատու գործածութեան Հայ ժողովուրդի կարեւոր հատուածին պարտադրուած սփիւռքացումը մէկ կողմէ, իսկ համաշխարհայնացումը միւս կողմէ, ուր տեղեկութիւններու եւ գիտելիքներու ծովածաւալ յորձանուտին մէջ լեզուներ ու մշակութային ինքնութիւններ այլասերելու եւ նոյնիսկ լուծուելու վտանգին դէմ-յանդիման կը գտնուին, կարելի չէ թերագնահատել արեւմտահայերէնի պահպանման կարեւորութիւնը՝ իր լեզուամտածողական կանոններով ու քերականական օրէնքներով: Արեւմտահայերէնը՝ հայ ժողովուրդի լեզուական գոհարներէն մէկը, ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի իսկ…

Ճանչնանք մեր բառերը (9)- Ծա՞ծք, Թէ՞ Ծածկ

Ճանչնանք Մեր Բառերը (9) – Ծա՞ծք, Թէ՞  Ծածկ   Ծածք բառը արեւմտահայոց մէջ առաջինը գործածուած կը գտնեմ Մխիթար Սեբաստացիի «Հին հայկազեան բառարան»-ին մէջ (1749)՝ «անծածք տեղիս» բառակապակցութեան մէջ (էջ 146բ), բաց բառայօդուածի բացատրութեան մէջ: Յատկանշական է, սակայն, որ Սեբաստացի ծածք կամ անծածք բառայօդուած չէ մուծած իր բառարանին մէջ՝ այս մէկը հաւանաբար համարելով «ռամիկ» կամ «աշխարհաբարեան», որ գրաբարը չունէր,  կամ ալ ինծի բոլորովին անծանօթ՝ ուրիշ պատճառով…